شیر های پنوماتیک دسته پیکانی پنج به دو ( ۵ به ۲ ) برای جابجایی مسیر سیال که اغلب هوای فشرده هستند به صورت دستی مناسب است. این شیر ها پنج پورت دارند یکی از این پورت ها ورودی و دو پورت دیگر خروجی هستند که به سر و ته جک میروند. دو پورت دیگر نیز اگزوز هستند. اگزوز ها وظیفه تخلیه ی هوای پشت سیلندر در کورس مخالف را دارند. معمولا اگزوز ها یک سایز کوچک تر از دیگر پورت های شیر های دستی و برقی هستند.

انتخاب شیر دستی پیکانی مناسب

شیر های دستی نوع های مختلفی دارند فرمان های آنها متفاوت هستند نکته اول توجه به فرمان شیر است. شیر های دستی ها معمولا بر اساس فرمان و دبی عبوری سیال انتخاب میشوند. به ارائه نکاتی در این باره می پردازیم.

اگر بخواهیم یک جک یا سیلندر را باز یا بسته کنیم ما به یک شیر پنج به دو نیاز داریم. تحریک شیر فوق می تواند به صورت دستی یا به صورت برقی باشد. شیر های برقی یا یک بوبین دارند که با اعمال برق به بوبین آن فرمان سمت بوبین انجام میشود و با گرفتن برق از بوبین توسط فنر داخل شیر به موضع قبل باز میگردد. شیر های دو بوبین ۵ به ۲ نیز هستند که بجای فنر یک بوبین دیگر داند که برای انجام فرمان ثانویه به سمت دیگر شیر باید برق داد. نکته مهم این است که بوبین ها نباید هردو همزمان برق دار شوند.

شیر های دستی پیکانی نیز میتوانند فنری یا قفلی باشند که در واقع مبحثی مانند تک بوبین یا دو بوبین است با این تفاوت که تغییر موضع توسط دست انجام میشود. در حالت فنری اگر دست را از روی اهرم برداریم به حالت قبل بر میگردد ولی در حالت قفلی حتما باید اهرم را به صورت دستی جابجا کنیم.

همانطور که می دانید اگر جک شما یک جک بزرگ باشد نمی توان از یک شیر دستی پیکانی کوچک برای آن استفاده کرد. برای مثال برای یک جک سایز ۲۰۰ از شیر ۱/۸ استفاده نمیکنند. و حداقل سایز ۱/۲ استفاده میشود. البته محاسبات آن نسبت حجم سیلندر محاسبه می شود. مثلا فرض کنید یک سیلندر با قطر ۱۰۰ و کورس ۱۰۰۰ (یک متر) دارید و یک سیلندر دیگر با کورس ۱۶۰ و با کورس ۵۰، درست است که قطر سیلندر دوم بزرگتر است اما طول سیلندر اول بیشتر است.
اگر حجم هردو را محاسبه کنیم متوجه میشویم که هوای مورد نیاز برای پرکردن سیلندر اول بیشتر است. پس متوجه می شویم دبی مورد نیاز برای پرکردن سیلندر اول باید بیشتر باشد. برای این منظور از یک شیر بزرگتر با دبی بیشتر استفاده میشود. معمولا با افزایش سایز قیمت شیر های دستی پیکانی نیز مانند سایر شیر ها افزایش می یابد.